အစၥလမ္ ဘာသာ

အစၥလမ္ဘာသာကိုတည္ေထာင္ခဲ့သူ တမန္ေတာ္မိုဟာမက္အေၾကာင္း (ေအဒီ ၅၇၀-၆၃၂ )
မိုဟာမက္သည္ ေအဒီ၅၇၀ တြင္ စာေပယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ေဝးရာ မကၠာၿမိဳ႕ ေလးတြင္ေမြးဖြါးခဲ့ပါသည္။ ထိုေဒသတြင္ နတ္ဘုရား အမ်ားကို ကိုးကြယ္ၾကၿပီး ဖန္ဆင္း ရွင္ဘုရားကိုကိုးကြယ္ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္ ဂ်ဴးဘာသာဝင္ကုန္သည္တို႕ ဝင္ထြက္ ေနထိုင္ တတ္ၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မိုဟာမက္သည္ ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရား အေၾကာင္းကို ထိုသူတို႕ထံမွ ၾကားရၿခင္းၿဖစ္မည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကဆိုၾကသည္။ သူသည္စာမတတ္သူမိဘမဲ့တစ္ဦးၿဖစ္ေၾကာင္းလည္း မွတ္တမ္းတင္ထား ပါသည္။  အသက္ႏွစ္ဆယ့္ ငါးႏွစ္အရြယ္ တြင္ ခ်မ္းသာေသာ မုဆိုးမတစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ကာ စတင္ထင္ေပၚလာပါသည္။
အသက္ေလးဆယ္အရြယ္တြင္ ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရား အေၾကာင္းကို လူတို႕အား စတင္တရားေဟာၾကားလာကာ ေနာက္လိုက္ အမ်ားလည္း ရွိလာပါသည္။ ၄င္းက အာၿဗဟံယဇ္ပူေဇာ္ခဲ့ေသာသားမွာ ဣဇက္မဟုတ္၊ ဣရွေမလ ၿဖစ္၏။ထို႕ေၾကာင့္ အာရပ္လူမ်ိဳး သည္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးထက္ ၿမတ္၏၊ သူသည္လည္း ေယရႈထက္ၿမတ္၏ဟု  မိုဟာမက္ကဆိုပါသည္။ မိုဟာမက္၏ ေနာက္လိုက္မ်ား မ်ားလာၿခင္း ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕အာဏာပိုင္မ်ားက စိုးရိမ္ၿပီး ၄င္းကို ၿငိဳၿငင္လာသည့္အတြက္ မကၠာၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္ ၂၀ဝ ခန္႕ေဝးေသာ မဒီနာၿမိဳ႕ေလးသို႕ ထြက္ေၿပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရပါသည္။ မဒီနာၿမိဳ႕ေလးကေတာ့ မိုဟာမက္ေၿပာေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရားအေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းကို လက္ခံခဲ့ၾကသည့္အတြက္ ထိုၿမိဳ႕ခံ ေနာက္လိုက္မ်ားႏွင့္ မကၠာၿမိဳ႕ကို အၾကိမ္ၾကိမ္စစ္ခင္းကာ ထိုၿမိဳ႕ေလးကို သိမ္းပိုက္ ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ လူအမ်ား၏ ယေန႕တိုင္ ေၿပာဆိုခံေနရေသာ ၄င္း၏အားနည္းခ်က္မွာ မိန္းမ အမ်ားယူခဲ့ၿခင္းႏွင့္ စစ္ၿဖင့္ သာသာနာကို အစၿပဳခဲ့ၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္။ က်မ္းစာ က ဘုရား၏လူသည္ သီလႏွင့္ၿပည့္စံုေသာ အပ်ိဳစဥ္ကိုသာယူရမည္ဟု ပညတ္ ေသာ္လည္း တမန္ေတာ္ မိုဟာမက္၏ မယားမ်ားအထဲတြင္ မုဆိုးမခ်ည္း တစ္ဆယ့္ တစ္ဦးပါဝင္သည္ဟု မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။
မိုဟာမက္ေသဆံုးခ်ိန္တြင္ မကၠာႏွင့္ မဒီနာၿမိဳ႕ေလးသာ အလႅာကိုကိုးကြယ္ သည့္ အစၥလမ္ ဘာသာဝင္မ်ား အၿဖစ္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း မိုဟာမက္၏ တပည့္မ်ားက ဥေရာပတိုက္ တစ္ခုလံုးကို သိမ္းပိုက္နယ္ခ်ဲ႕ ေတာ့မည့္အလား ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါသည္။ ၄င္းတို႕ သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ပါသြားပါသည္။ အစၥေရး အပါအဝင္ ဥေရာပ ေတာင္ပိုင္း၊ ေၿမာက္ပိုင္း၊ စပိန္ ေပၚတူဂီအထိ ႏွစ္ေပါင္းသံုးရာအတြင္း နယ္ခ်ဲ႕ သိမ္းပိုက္ခဲ့ ၿပီး ထိုၿမိဳ႕ရွိ ခရစ္ယာန္မ်ား ကိုလည္း သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည္။ အစၥေရးကိုသိမ္းပိုက္ၿပီး ေအဒီ၇၀ ခန္႕တြင္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရေသာ ဗိမၼာန္ေတာ္ေနရာတြင္ ေက်ာက္ၿမတ္ ဗလီၾကီးကို တည္ေဆာက္ခဲ့ ကာယေန႕တိုင္ထိုဗလီၾကီးရွိေနဆဲၿဖစ္ပါသည္။ သူတို႕ သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတိုင္းတို႕သည္လည္း အစၥလမ္ ဘာသာဝင္မ်ား ၿဖစ္သြားၾကပါသည္။ ေအဒီတစ္ ေထာင္ခန္႕တြင္ ကက္သလစ္ဂိုဏ္းဝင္မ်ားၿဖစ္ၾကသည့္ ၿပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမဏီ ႏွစ္ႏိုင္ငံဦးေဆာင္ၿပီး အစၥလမ္မ်ား သိမ္းပိုက္ထားေသာ ၿမိဳ႕အေတာ္ မ်ားမ်ားကို ၿပန္လည္ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ ဘာသာေရး စစ္ၾကီး ၿဖစ္ခဲ့ပါသည္။ အစၥေရးကို ၿပန္လည္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း ေက်ာက္ၿမတ္ ဗလီၾကီး ကိုေတာ့ မဖ်က္ဆီးခဲ့ပါ။
ေအဒီတစ္ေထာင္ေက်ာ္မွ ေအဒီတစ္ေထာင့္ႏွစ္ရာေက်ာ္အတြင္း စစ္ၾကီး ခုႏွစ္ၾကိမ္ခန္႕ ၿဖစ္ပြါးခဲ့ပါသည္။ ထိုစစ္အတြင္း ဂ်ဴးမ်ားကိုလည္း ႏွိမ္နင္းသတ္ၿဖတ္ခဲ့ သည့္အတြက္ ဂ်ဴးႏွင့္ မြတ္ဆလင္မ်ား ယေန႕တိုင္ ခရစ္ယာန္ကို အမုန္းပြါး ခဲ့သကဲ့သို႕ ထိုသူမ်ားခရစ္ယာန္ၿဖစ္လာဖို႕လည္း မလြယ္ကူရာအေၾကာင္း တစ္ရပ္ၿဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ဴးတို႕ကို သတ္ရသည့္ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းတို႕ကိုးကြယ္သည့္ ေယရႈဘုရားကိုကားစင္ တင္သတ္ေသာလူမ်ိဳး ၿဖစ္သည့္အတြက္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးကို သတ္သင့္သည္ဟုယူဆ ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါသည္။ ထိုအယူကို ဟစ္တလာလည္း လက္ခံၿပီး ဟစ္တလာ လက္ထက္သူသတ္ခဲ့ေသာဂ်ဴးအေရအတြက္မွာ အမွန္တကယ္ကိုးသန္းခန္႕ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။  သမၼာက်မ္း ရႈေဒါင့္အရ ေယရႈကိုဂ်ဴးတို႕သတ္ဖို႕ေတာင္းဆိုစဥ္ သူ၏အေသြးသည္ ငါတို႕၏ေခါင္းေပၚ၌၄င္း၊ သားေၿမးတို႕ေခါင္းေပၚ၌၄င္း တည္ပါေစဟု က်ိန္ဆိုခဲ့သည့္ အၿပစ္ေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။(မ ၂၇း၂၅) ယခုအခါ အစၥလမ္ ဘာသာဝင္ လူသန္းေပါင္း တစ္ေထာင့္ ငါးရာခန္႕ရွိေနၿပီ ၿဖစ္ေၾကာင္းကို သမိုင္းမွတ္တမ္း မ်ားအရ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကိုေဖၚၿပေပးလိုက္ပါသည္။